Samenvatting VWO filosofie EINDEXAMEN 2020: Het Voordeel Van De Twijfel EINDTERMEN

Wat is gerede twijfel?

Answer: Op redelijke wijze is er twijfel mogelijk aan een bepaald verhaal; er zijn alternatieve verklaringen die even overtuigend zijn.

Welke drie vormen van het scepticisme zijn er, te linken aan welke onderliggende problemen?

Answer: Metafysisch scepticisme (werkelijkheidsprobleem); epistemologisch scepticisme (kennisprobleem); conceptueel scepticisme (probleem van andere geesten)

Wat is het verschil tussen pyrronistische en academische scepsis?

Answer: Academici staken hun zoektocht naar de waarheid en menen dat niets zeker is. De echte ‘sceptici’, de pyrronistische scepsis, blijven zoeken naar de waarheid.

Wat zijn de gevolgen van het pyrronisme op theoretisch niveau?

Answer: Op theoretisch niveau (waarop men het pyrronisme tegenwoordig vooral opvat) houdt het pyrronisme in dat het voor wezens zoals de mens onmogelijk is om overtuigingen te verantwoorden.

Wat zijn de gevolgen van het pyrronisme op dialectisch niveau?

Answer: Op dialectisch niveau zorgt de isothenie ervoor dat een neutrale observator in een debat onmogelijk tot een voorkeur kan komen, tenzij hij die al had en dus onpartijdig was.

Wat is isothenie?

Answer: Weerleggen van opvattingen opdat je een gelijkwaardigheid van tegengestelde argumenten bereikt.

Wat zijn de gevolgen van het pyrronisme op psychologisch niveau?

Answer: Op psychologisch niveau is de sceptische problematiek helemaal geen probleem: men komt tot een innerlijke rust als er sprake is van een isothenie, die leidt tot een epoche.

Leg het verband uit tussen epoche, ataraxia en isothenie.

Answer: Bij elk probleem zijn er tegengestelde meningen, voor welke er allemaal iets te zeggen valt. Na een groot aantal tegengestelde meningen schorten we ons oordeel op: we komen tot een epoche. We onthechten ons van onze opvattingen en dat leidt tot innerlijke rust (ataraxia). Voor een pyrronist is scepticisme dus geen kwelling. Om de innerlijke rust te bereiken, moeten we ons trainen in het weerleggen van bepaalde opvattingen, tot we tot een gelijkwaardigheid van tegengestelde argumenten komen: isothenie.

Wat zijn de drie opties van het trilemma van Agrippa?

Answer: Overtuigingen worden gefundeerd op andere overtuigingen, wat kan leiden tot een oneindige regressie. Deze kunnen gefundeerd zijn op basisovertuigingen, maar de vraag is waarom die verantwoord zijn. Vervolgens zouden overtuigingen elkaar kunnen ondersteunen en coherent zijn, maar dit kan nog steeds tot een foute theorie leiden.

Reproduceer de drie niveaus van twijfel van René Descartes.

Answer: We vergissen ons in bepaalde zintuiglijke waarnemingen; vervolgens zou het kunnen zijn dat we dromen dat we een lichaam hebben; en daaronder liggen nog basisvormen als wiskundige zekerheden, maar wat dat betreft zou een kwaadaardige demon (Genius Malignus) ons voor de gek kunnen houden.