Inleiding Rechtssociologie - Compleet studiebestand (samenvatting, hc's, wg's, oefenvragen en tentamens)

Wat is de definitie van rechtssociologie?

Answer: De sociaal-wetenschappelijke bestudering van de wisselwerking tussen recht en maatschappij. Vanuit de maatschappij (extern perspectief) kijken naar het recht. Er wordt een ruim rechtsbegrip gehanteerd, omdat het recht niet alleen regels omvat die van de overheid afkomstig zijn, maar ook regels die groepen mensen zelf belangrijk vinden en waar zij in de praktijk naar handelen, zonder tussenkomst van de overheid. Normen en regels die binnen sociale verbanden zijn ontstaan worden vaak net zo sterk gehandhaafd als regels van de overheid.

Wat is een contract? (Macaulay)

Answer: De wijze waarop ruiltransacties aangegaan en uitgevoerd kunnen worden. Het wordt niet beschouwd als een synoniem van een ruiltransactie als zodanig. Een dergelijke transactie kan wel of niet contractueel van aard zijn.

Welke twee relaties tussen recht en samenleving worden in de rechtssociologie onderzocht? Waarom gaat het bij deze twee relaties om een wisselwerking?

Answer: Sociale productie over invloed van de samenleving op het recht en de sociale werking over invloed van recht op de samenleving. Er is sprake van een wisselwerking omdat als recht eenmaal tot stand is gekomen, dan de werking ervan wordt onderzocht en de resultaten van dat onderzoek weer leiden tot nieuw of aanpassing van bestaand recht. Recht dat de samenleving beïnvloedt, verandert die samenleving en samen met andere veranderingen vraagt dat om aanpassing van het recht.

Wat staat er vaak in een contract?

Answer: De gevolgen van wanprestatie (gebrekkige prestaties), juridische sancties, vaststelling van eenieders verplichtingen, vaststelling gevolgen van onzekere gebeurtenissen. Toch is bij de meeste transacties de mate van planning minimaal, vooral wat betreft juridische sancties en onzekere gebeurtenissen. Dit kan vaak aanleiding zijn tot verschillen in interpretatie gedurende het bestaan van een ruilrelatie

Waarom gebruiken zakenlieden het recht vrijwel niet?

Answer: Zakenlieden gaan af op iemands woord en nemen zelfs grote financiële risico\'s voor lief. Dat komt omdat men in de zakenwereld zijn eigen normen kent. Een afspraak is vrijwel heilig (verplichtingen moeten onder bijna alle omstandigheden worden nagekomen) en men is gehouden om een goed product te leveren. Goede relaties tussen bedrijven zijn van belang. Gedetailleerde planning heeft blijk van gebrek aan vertrouwen waardoor je later je minder snel kan beroepen op een oude vriendschap.

Wanneer stellen zakenlieden wel een gedetailleerd contract op?

Answer: Als de baten of lusten van een overeenkomst veel groter zijn dan de kosten of lasten, of als flinke toekomstige problemen waarschijnlijk lijken. Als andere sancties bij niet-naleving ontoereikend zijn, is men aangewezen op juridische sancties. Ook kan een uitgebreide overeenkomst dienen als communicatiemiddel binnen een groot bedrijf. Ruiltransacties worden dus zorgvuldig gepland wanneer men denkt dat planning en een potentiële juridische sanctie meer voor- dan nadelen zullen hebben.

Er kan een onderscheid worden gemaakt tussen een normatief en empirisch perspectief op het recht. Welk perspectief is kenmerkend voor de rechtssociologie en waarom?

Answer: Empirisch perspectief is gericht op een constatering van de werkelijkheid. Normatief perspectief op gericht op de waardering van de werkelijkheid. Kenmerkend voor de rechtssociologie is het empirisch perspectief. Het doel van de rechtssociologie is wetenschappelijk van aard: het steeds verder ontwikkelen van (empirische) theorie. Op basis van theoretisch en empirisch onderzoek biedt rechtssociologisch onderzoek inzicht in de maatschappelijke context voor recht. Dat betekent dat de rechtssociologie de werkelijkheid beschrijft en verklaart en dus empirisch van aard is. Verschil tussen beide perspectieven aan de hand van een voorbeeld over uitsluiting man van een gemeenschap vanwege zijn huwelijk met een vrouw Empirisch: hoe zou je deze vorm van uitsluiting kunnen beschrijven en verklaren? Wat is de oorzaak? Wat zijn de effecten? Normatief: Hoe beoordeel je deze vorm van uitsluiting? Is het rechtmatig? Rechtvaardig?

Macaulay onderzocht de werking van het contractenrecht. Wat betekent het als Macaulay schrijft dat een contract meer contracueel is?

Answer: Contract gaat bij Maucalay naar een wijze waarop ruiltransacties worden aangegaan en uitgevoerd (het is dus niet een synoniem voor ruiltransactie en dus niet een geschrift dat een overeenstemming weergeeft). Een ruiltransactie kan wel of niet contractueel van aard zijn. Of een ruiltransactie contractueel is, hangt af van twee factoren: rationele planning van de transactie en het bestaan of gebruik van juridische sancties om nakoming af te dwingen. Meer contractueel betekent dus dat er meer sprake is van rationele planning en/of juridische sancties.

Noem twee verklaringen die Macaulay geeft voor het meer of minder contractueel zijn van relaties en geef bij beiden een voorbeeld

Answer: - Minder contractuele relaties: men vindt het gebruik van contractenrecht vaak onnodig omdat er vele effectieve niet-juridische sancties bestaan. Er wordt in brede kring aanvaard dat verplichtingen onder alle omstandigheden moeten worden nagekomen en dat men een behoorlijk product behoort te leveren. Contracten kunnen ongewenste gevolgen hebben. Ze kunnen goede relaties tussen bedrijven in de weg staan. Gedetailleerde planning geeft een gebrek aan vertrouwen weer en maakt het moeilijk zich later te beroepen op een onderlinge vriendschap. Een meer contractuele manier is onwenselijk omdat het de flexibiliteit belemmert, het is kostbaar, het belemmert kansen en het is niet bevorderlijk voor de toekomstige relatie met andere partijen, noch voor de reputatie. Wanneer je bijvoorbeeld een procedure aanspant tegen je handelspartner, zal hij in het vervolg minder snel geneigd zijn om goodwill te tonen, dan gaat hij het ook hard spelen en zul je geen meegaandheid meer hoeven te verwachten. Als je het daarentegen oplost door met elkaar te praten of elkaar een gunst te verlenen, sta je bij elkaar in het krijt en kun je op elkaar rekenen. - Meer contractuele relaties: ruiltransacties worden zorgvuldig gepland wanneer men denkt dat planning en potentiële juridische sancties meer voor- dan nadelen zulen hebben. De afweging op de baten groter zijn dat de lasten en dus om al dan niet van een contract gebruik te maken, wordt genomen door de personen binnen het bedrijf met macht

Wat is empirisch onderzoek?

Answer: Onderzoek naar de praktijk op basis van eigen waarneming